“Kürecik’te Güneş Geç Doğar”, Hasan Çerçioğlu’nun ilk romanı. Çerçioğlu, devrimci gelenekten gelen bir yazar. Diyarbakır İlköğretmen Okulunu bitirdikten sonra, mühendislik öğrenimi yapmış, uzun yıllar, Karayolları’nda, özel sektörde çalışmış ve emekliye ayrılmıştır. İnsan hakları savunucularındandır. Türkiye İnsan Hakları Kurumu Vakfı’nın yönetim kurulu üyesidir. Devrimci dünya görüşünden ödün vermeyen bir arkadaşımızdır. Hasan Çerçioğlu, emekliye ayrıldıktan sonra, yazınsal ve ekinsel birikimini, roman yazarak değerlendirmek istemiş. 1960 Anayasası ile başlayan toplumsalcı (sosyalist) örgütlenmenin içinde yer almıştır. Kendi memleketi olan Kürecik’te (Malatya’nın Akçadağ ilçesine bağlı 24 parça köyü içeren yurt parçası) 1965-1980 yılları arasında yaşanan devrimci hareketi, “Kürecik’te Güneş Geç Doğar” adlı romanında anlatıyor. Romanın sağlam bir kurgusu var. Olaylar, ana olayın yörüngesinde gelişiyor. Kürecik’te uyanan okuma coşkusu, yeni yeni ortaya çıkan lumpen burjuvazi tarafından bastırılmaya çalışılıyor. Ancak, kız ve erkek gençlik, bu yoz sınıfın engellerini aşıyor. Kürecik bucağı (o yıllarda, bucak), tümüyle Alevi’dir. Yoksulluk ve yoksunluk içinde, devrimci düşünceyi özümsemeye çalışan bir halkın, faşist güçlerle savaşımını, abartmadan anlatıyor Hasan Çerçioğlu. Soruna, tarihsel kökleriyle bakıyor. Osmanlı’nın Alevilik’e bakışını ve Aleviler’e uyguladığı baskıyı, romanı sarsmadan ele alıyor yer yer. Cumhuriyet’in kazanımlarını yoğun olarak işliyor. Aleviler’in neden sol öğretiye yöneldiklerini, tarihsel gelişim sürecinde işliyor. Kürecik, devrimci hareketin geliştiği önemli bir yurt köşesidir. 12 Mart faşist darbesinden kaçan birçok devrimci genç, Kürecik’e sığınmıştır. Hasan Çerçioğlu, bu gelişmelerin içinde yaşamış, yaşantının içinden yazmış. Sağlıklı devrimcileri yazdığı gibi, devrimci öğretiyi yozlaştırarak köylüyü Cumhuriyet’e karşı kışkırtan tarihsel ve toplumsal bilinçten yoksun devrimcileri de işlemiştir. Ama, romanın toplumsalcı gerçekçi gelişimini engellememiştir. Kurgu, tümüyle olumlama üzerine kurulmuştur. Kürecik’te Güneş Geç Doğar, yazınımıza yeni değerler katacak bir yapıttır. Yazınımız, yeni bir roman ile tanışıyor.
(VECİHİ TİMUROĞLU)
